Een kat is een geboren jager. Zijn hele lijf is er op aangepast: door zijn geweldige evenwicht en soepelheid is hij in staat kleine prooidieren te vangen, zijn ogen zijn zo gebouwd dat hij de kleinste beweging in de schemering ziet, door een geraffineerd samenspel van spiertjes in de polsen kunnen deze draaien om de prooi te pakken.

Jagen is dan ook iets wat hij het liefste doet. Door te spelen met je kat boots je het jagen na. Tijdens het spelen is alle aandacht op de “prooi” gericht. Je kan het zien als een soort uitlaatklep. De kat raakt stress, frustratie en zijn energie kwijt waardoor zijn geestelijk en lichamelijk welzijn toeneemt .

Spel en jachtgedrag stellen je kat in staat om te voldoen aan hun natuurlijke drang om te jagen. Het is één van de vijf pijlers voor een gezonde omgeving voor je kat. Een gezonde leefomgeving helpt, vooral bij binnen katten, om probleemgedrag te voorkomen. Spel is zelfs de meest effectieve vorm van omgevingsverrijking om het welzijn van je kat te bevorderen. Uiteraard is spel ook goed voor de fysieke fitheid van je kat.

Spel kan cognitieve disfunctie vertragen. Met name als begonnen wordt voordat de kat de middelbare leeftijd (ca. 6 jaar) heeft bereikt. 30% van de katten ouder dan 11 jaar vertonen tekenen van cognitieve disfunctie, vergelijkbaar met Alzheimer, zoals: desoriëntatie, sociale interacties, (apathie of doelloos rondlopen en toegenomen verstoringen in slaap-waak ritme, onzindelijkheid, veranderingen in activiteit onzekerheid en onbestemde angstgevoelens). Door lichamelijke en mentale activiteit bij je kat te bevorderen verklein je het risico op cognitieve disfunctie.

Kittens van 2 weken oud beginnen tegen bewegende voorwerpen te slaan. Dit spel gaat een a twee weken later over in sociaal spel met nestgenootjes.

Als katjes tussen de 4 en 14 weken oud zijn leren ze hoe ze met elkaar moeten spelen. Als een katje te wild speelt zal de rest stoppen met spelen. Zo leert het katje dat het de volgende keer wat rustiger aan moet doen. Dit is een van de redenen dat kittens niet te vroeg het nest mogen verlaten.

Als een kitten 7 weken oud is neemt individueel spelgedrag toe. Een kat kent verschillende individuele spelletjes:

Spel “muis”

Hierbij bespringt de kat een klein beweegbaar voorwerp zoals een balletje. De kat slaat er tegen of omklemt het met de voorpoten waarbij hij acrobatische toeren uithaalt.

Spel “vogel”

Hierbij onderschept de kat een voorwerp wat door de lucht vliegt om er vervolgens in te bijten. Katten kunnen heel fanatiek zijn in dit spel.

Spel “konijn”

Hierbij loert de kat vanuit een hinderlaag op grotere bewegende voorwerpen of een andere kat. Doel is om die naar de grond te brengen en in de nek te bijten. Naarmate de kat ouder wordt kan dit spel vrij ruw worden.

Pantomine spel

Hierbij bespringt een kat een denkbeeldige prooi tegen een muur of op de grond. Ook het achtervolgen van een denkbeeldige kat komt voor.

Vanaf eenleeftijd van 6 maanden zijn nieuwe voorwerpen erg interessant om mee te spelen.Vooral balletjes hebben een grote aantrekkingskracht. Stress en toenemendeleeftijd zorgen voor een afname in spelgedrag.

Spel moet dekat in staat stellen om verschillende aspecten van de jacht na te bootsen. Ookis het belangrijk om het speelgoed te rouleren om ze zodoende interessant tehouden.

De meeste katten hebben wel een speelgoed muisje, een balletje (al dan niet met belletjes erin) of een speeltje met kattenkruid. Kattenkruid zorgt er bij de meeste katten voor dat er dopamine(gelukshormoon) vrij komt. Dit draagt zeker bij aan een gezonde leefomgeving maar de reactie van katten op kattenkruid valt strik genomen niet onder spel-of jachtgedrag.

Bij volwassen katten is interactief speelgoed favoriet. Voorbeelden zijn een speelgoed muisje wat over de grond getrokken wordt of een hengel met veren die door de lucht wordt bewogen. Beiden zijn heel geschikt om prooi na te bootsen. Laat de kat regelmatig de prooi vangen omfrustratie te voorkomen. Het kan helpen om de prooi achter een obstakel zoals een doos of stoel met handdoek er overheen te bewegen zodat de kat een hinderlaag heeft om de prooi te besluipen. Sommige katten vinden het leuk als er iets onder een doek of een aantal kranten bewogen wordt.

Mijn kat wil niet spelen! 
 

Is je kat niet gewend om te spelen? Bouw het dan langzaam op. Verwacht niet dat de kat meteen enthousiast gaat spelen. Geduld is hier een schone zaak.

 

Stap 1 is om de aandacht te trekken met het speeltje. Probeer verschillende speeltjes aan de hengel en verschillende van onderstaande technieken tot hij alert reageert.

 

Stap 2 is om hem in beweging te krijgen. Als de kat eenmaal geïnteresseerd is zal zijn jacht instinct weer boven komen en vroeg of laat gaat hij tot actieover!

Berg het favoriete speeltje op een vaste plek op en haal het op vaste tijdstippen tevoorschijn om ermee te spelen. De kans is groot dat de kat na 2 weken op de vaste tijd bijhet kastje zit te wachten op zijn speeltje!

De vloer ligt vol met speeltjes voor de kat maar hij gebruikt ze niet.

Een kitten wil nog wel uit zichzelf beginnen te spelen met een balletje of muisje wat op de grond ligt. Een volwassen kat heeft wat meer aanmoediging nodig. De prooi moet bewegen!

Berg de speeltjes op en rouleer ze.

Hoe moet ik met mijn kat spelen?

Belangrijk : speel nooit met handen of voeten. De kat leert dan dat prooi is en zal die ook aanvallen als je er niet van gediend bent. Een aanval van een kitten is ongevaarlijk maar een volwassen kat kan vervelende wonden maken.
 

• Plan 2 speelsessies per dag, bij voorkeur rond dezelfde tijd, van (uiteindelijk) minimaal 15 minuten.
  
• Gebruikbij voorkeur een hengel (stok met touwtje) met daar aan een klein speeltje zoals veren, een speelgoed muisje of visje, een snoeppapiertje wat knispert, een rolletje papier, een bosje touwtjes, etc.
  
• Gebruik alleen veilig speelgoed zonder scherpe randen of kleine onderdelen die los kunnen raken.
  
• Let op dat je kat niet verstrikt kan raken in touwtjes.
  
• Heb je meer dan één kat? Plan dan individuele speelsessies met elke kat!
  
• Boots zo natuurgetrouw mogelijk de jacht na:
  Leg wat obstakels op de vloer waar de kat zich achter en onder kan verschuilen. B.v. doos die aan 1 of 2 zijkanten open is of een papieren zak of doek over stoel of voetenbankje.
  
• Boots zo natuurlijk mogelijk de bewegingen van een prooi na met de hengel. Rustige bewegingen. b.v. een vogel loopt wat over de grond, stopt even b.v. om te eten, loopt weer wat, vliegt een stukje, gaat weer lopen etc. Beweeg nooit naar de kat toe maar van de kat af. Of beweeg van links naar rechts of andersom vanuit de kat gezien. Raak de kat niet aan met het speeltje.
  
• Natuurlijk jachtgedrag van de kat: dekking zoeken, wachten op het juiste moment (als de prooi even stil zit), aanval plannen en toeslaan.
  
• Gun de kat ook de vangst. Laat de prooi niet te vaak ontsnappen.
  
• Nadeel van een laserlampje: De kat kan het niet echt vangen. Dit kan opgelost wordendoor het lampje regelmatig op een klein voorwerp op de vloer te richten zoals een propje papier, speelgoedmuis of brokje voer.
  
• Afronden. Niet abrupt stoppen. Kat denkt dat hij iets verkeerd heeft gedaan en dat u niet verder wilt spelen. Laat de prooi steeds minder bewegen, alsof hij moe of gewond is totdat de prooi helemaal stil ligt, dood is.
  
• Geef de kat een hapje (zijn vangst).
  
• Berg het speelgoed op een vaste plaats op zodat de kat het niet kan zien liggen.
  
• Rouleer de speeltjes voor afwisseling.

Download voor meer tips mijn gratis e-book 

Door je kat te laten werken voor zijn eten stimuleert je ook het jagen. Dit kan op veel manieren:

• Schuif droge brokjes over de vloer zodat de kat er achteraan moet rennen, dit kan uitgebouwd worden door brokjes van de trap naar beneden te gooien: Rammel bovenaan de trap met een bakje met brokjes. Geef de kat boven een brokje en gooi het volgende brokje naar beneden. Het is wel belangrijk dat je kat rustig kan eten dus bij al te enthousiaste katten moet je dit wat beperken.
  
• Doe een handje brokjes in een wasbol en zet die op de grond. Je kat moet de bal omgooien of de brokjes er met zijn pootje uit hengelen.
  
• Stop een handje brokjes in een leeg, droog waterflesje. Maak er met een schaar enkele gaten in. Begin met veel grote gaten. Leg het flesje op de grond. Je kat moet de fles laten rollen om de brokjes eruit te krijgen. Maak een nieuwe fles met kleinere gaten als de kat het door heeft.
  
• Maak een “jungle doos” met allerlei ongevaarlijke rommeltjes zoals krantensnippers, lapjes stof, droge bruine herfstbladeren, speeltjes, balletjes en een handje brokjes.
  
• Er is ook van alles te koop zoals een voederbal en activity board.
  
• Ook met natvoer is verrijking mogelijk!
  
• Zoek op internet naar “voerpuzzel kat” en “voedselverrijking kat” voor nog meer ideeën.
  

Bronnen:

 


• Sensory enrichment for cats(Felis silvestris catus) housed in an animal rescue shelter, Ellis, SarahLesley Helen, Queen's University Belfast http://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?uin=uk.bl.ethos.486142
  
• Environmental enrichment: Whyold dogs and cats need newtricks, JuliaAlbright, MA, DVM, DACVB , VeterinaryMedicine
  
• AAFP and ISFM FelineEnvironmental Needs Guidelines Journalof Feline Medicine and Surgery ,Ellis, S., Rodan, I., Carney, H., Heath,S., Rochlitz, I., Shearburn, L., Sundahl, E., & Westropp, J. DOI: 10.1177/1098612X13477537
• An owner survey of toys,activities, and behavior problems in indoor cats Journal of Veterinary Behavior: Clinical Applications and ResearchStrickler, B., & Shull, E. DOI: 10.1016/j.jveb.2014.06.005
  
• Feline ObjectPlay: The Influence of Catnip Keri DeTorres CUNY Hunter College https://academicworks.cuny.edu/hc_sas_etds/228/
  
• FelineBehavior-Feline Play behavior, Bonnie V. Beaver